Praten met je handen, babygebaren

“Schat, een ouder op het kinderdagverblijf geeft cursussen in babygebaren en ze heeft mij uitgenodigd. Ga je mee?” Daar moest ik niks van hebben, babygebaren. Wat nou, zo’n kleintje praat nog niet eens en je moet het dan al wel gebaren leren. Mag het niet gewoon even baby/dreumes zijn voordat het schoolse leven begint? Laat hem eerst maar eens gewoon ‘mama’, of nee liever ‘papa’ zeggen. Tenminste, zo dacht ik er eerst over. Nu we er al een tijdje mee bezig zijn, ben ik helemaal om. Waarom? Lees mee.

Lotte en Max: spelenderwijs gebaren leren

Ik zag me alweer avond aan avond bij een cursus zitten, terug in de schoolbanken om een taal te leren die ik misschien helemaal niet zou gaan gebruiken. Zonde van mijn toch al kostbare tijd. Van een vriendin kregen we een dvd mee van Lotte en Max. Twee poppen die samen met een gebarentolk spelenderwijs woordjes leren aan de kinderen en tegelijkertijd ook aan de volwassen kijkers. Even stoorde me het dat de gezongen liedjes geplaybackt werden door de tolk, maar dat went vanzelf als je iets meer gaat kijken naar de inhoud. Als snel gingen we gebaren gebruiken in ons dagelijkse leven met Liam. Het gebaar voor drinken, eten, slapen, mama en papa. Natuurlijk werd hier ook hond gebruikt voor onze Nala. Veel resultaat zagen we niet in het begin, totdat het eerste gebaar kwam. Onze kleine man was trots dat hij iets kon zeggen zonder woorden. Ons iets duidelijk maken wat hem met spraak nog niet lukte. Hij kreeg er steeds meer zin in en daarom wij ook. Liam leerde mij dat gebaren leuk is. Al snel vroeg hij om de gebaren-dvd in plaats van Jokie.

Via Lotte en Max kreeg ik wat materiaal thuisgestuurd voor het schrijven van deze blog. Naast een dvd met de gebaren voor boerderijdieren zat er in de envelop een setje kaartjes met daarop diezelfde boerderijdieren. Voorop een plaatje van het dier en achterop een kindje dat het gebaar maakt met daarbij de instructies. Die gaat volgende keer mee naar de kinderboerderij. Eén van de gekregen posters hangt al op de deur in de hal. Telkens als we langskomen werpen we een blik om een gebaar in het geheugen te krijgen. Nadat deze opgehangen was en Liam het ontdekte, wees hij ernaar en riep “Gebaren!” terwijl zijn handen de juiste beweging maakten. Wil je spelenderwijs een heel stel basisgebaren leren, kijk dan eens op hun website om te zien welke producten er allemaal beschikbaar zijn.

Het gebaar van de dag

Op Facebook staat een leuke pagina waarop dagelijks een woord wordt uitgebeeld door Emily. Zij heeft een zus met het downsyndroom en kan op deze manier beter met haar communiceren. Door middel van een dagelijks filmpje leert ze meer dan 22.000 likers allerlei woorden uit de officiële Nederlandse Gebarentaal. Door telkens met een thema te werken, leer je al snel meerdere woorden die je met elkaar kan gebruiken. Op moment van schrijven zitten we in het thema pretpark. Heel toevallig een grote hobby van mij, dus ik link graag naar het filmpje “Achtbaan“. Voor de telefoon/tablet-gebruikers, er is ook een Gebaar van de dag app beschikbaar waarin je woorden kunt zoeken.

Gebaren als ondersteuning

Onlangs werd ik door iemand gewaarschuwd dat gebarentaal bij kleine kinderen gevaarlijk zou zijn. Zijn neefje praatte enkel met zijn handen en gebruikte geen enkel woord. Bij Liam gaat het gelukkig wel goed, hij vindt praten dan ook erg leuk. Doordat wijzelf de gebaren altijd ondersteunen met het juiste woord, doet hij hetzelfde. Hij probeert het woord te zeggen en doet tegelijkertijd het gebaar. Hartstikke handig bij woorden die erg op elkaar lijken qua klank. Denk maar eens aan ‘koekje’ en ’toetje’. Liam spreekt de ‘k’ vaak ook nog uit als de ’t’, dus dan is de verwarring helemaal compleet. Met zijn vinger tegen zijn wang gedrukt weten we dat het toch echt het nagerecht moet zijn. Volgens onderzoeken is gebleken dat baby’s vanaf zes maanden al gebaren kunnen maken, ver voordat het spraakorgaan ontwikkeld is. Meer voordelen van gebruik van gebarentaal zijn te vinden Babygebaar.nl

Gebaren in de maatschappij

Eigenlijk is het helemaal niet zo gek om gebaren te gebruiken. Als we goed om ons heen kijken zien we het aldoor gebeuren. Ik heb het dan niet over lichaamstaal of gesticulaties (handbewegingen ter ondersteuning van woorden), maar over gebaren op de werkvloer. De hijskraanmachinist die vanaf de grond aanwijzingen krijgt, soldaten die elkaar seinen wat te doen en hoeveel vijanden gespot zijn maar ook de seinen die een verkeersregelaar geeft. Lastig bij gebarentaal is dat, net zoals bij gesproken taal, elk land zijn eigen gebarentaal kent en er dialecten ontstaan. Overigens, zodra je een cursus wilt gaan volgen voor babygebaren, kijk dan even of ze gebruik maken van de Nederlandse Gebarentaal of van een mengelmoes van verzonnen gebaren en officiële taal.

Het scheelt een heleboel frustratie

Het lukt Liam niet altijd te zeggen wat hij wilt. Hij herhaalt en herhaalt. Langzaam zie ik zijn gezichtje dan veranderen in een teleurgestelde of boze blik. “Hoe kan het toch dat papa mij niet begrijpt”, zie ik hem dan denken. Als hij dan plotseling een gebaar bedenkt voor hetgeen dat hij wilt hebben zie ik zijn trots groeien. Zijn doel is bereikt. Hij heeft gekregen wat hij wilde zonder hysterisch te worden omdat we het hem niet geven. Niet omdat we het hem niet willen geven, maar omdat we niet weten wat hij wil.

De familie doet mee

“Maarten, wat is het gebaar voor oma ook al weer?”, mijn moeder vraagt me nog wel eens welke gebaren er zijn en welke ze kan gebruiken. Nu ben ik eerlijk als ik zeg dat vrouwlief veel meer gebaren kent, maar ik kan er een flink stel uitleggen. Doordat de familie deels meedoet en daardoor ook dezelfde gebaren gebruiken, leert Liam ze sneller. Hij ziet ze in de praktijk en gebruikt ze daarom ook. Gebaren als ‘opa’ en ‘oma’ gebruiken we eigenlijk bijna niet meer omdat hij de woorden en betekenissen zo goed kent. Hij gebruikt ze eigenlijk ook niet. Hij vindt ze gewoon niet nodig schijnbaar.

Ik en de gebaren

Een ster in gebarentaal kan ik me niet noemen, een voorstander inmiddels wel. In mijn repertoire zitten al een stel woorden die (bijna) dagelijks gebruikt worden en steeds leer ik er weer wat bij. Erg actief aan het leren ben ik niet, zou ik eigenlijk wat meer moeten gaan doen. Zeker is, dat als er ooit een gezinsuitbreiding komt, ik eerder ga beginnen met het gebruiken. En ja, altijd ondersteund met gesproken taal.

Handige sites

profielfoto author maarten

Schrijver: Maarten Fest

Geboren in 1982, getrouwd met Chantal en samen hebben wij twee zoontjes (2013 en 2016). Oprichter en eigenaar van Papa's wereld.

Leave a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

  • Ik zie in je hele blog niks over de groep waar de gebaren het belangrijkste voor zijn…de dovengemeentschap.
    Mijn ouders zijn doof en gebarentaal is daardoor mijn moedertaal. Nederlands leerde ik ernaast. Ook ik leerde mijn kinderen de Nederlandse Gebarentaal. Zodat ik ze sneller op jongere leeftijd zou begrijpen maar ook omdat zij met opa en oma moeten kunnen communiceren. Ze kunnen nu zelf aan oma een koekje of snoepje vragen.

  • Mijn dochter is geboren met een meervoudige beperking. Haar spraakontwikkeling is hetgeen het meest achterloopt. Woordjes vormen met haar mond is lastig ondanks dat ze wel goed hoort. We hebben Lotte en Max op 2-jarige leeftijd geintroduceerd bij dochterlief en een jaar later ook op het autismecentrum waar ze op school zit. De hele klas “praat” inmiddels gebarentaal. En veel van de kindjes gebruiken het visuele om uiteindelijk tot klank te komen. Ja je moet inderdaad wel uitkijken “lui worden” ook mijn dochter heeft hier een handje van. Belangrijk is dan ook te zorgen dat kindjes het nut van gewoon praten blijven inzien. Om mijn dochter op klank over te laten gaan vraag ik na het gebaar of ze het ook met haar mond kan zeggen. Zodat we ook gesproken taal blijven stimuleren. Hier ook een groot voorstander. Ieder kindje zou zo vroeg mogelijk met gebaren moeten beginnen als je het mij vraagt. Want op een speelse manier kun je een stuk eerder met taal en communicatievaardigheid beginnen. Iets wat iedereen uiteindelijk in zijn leven nodig zal hebben.. Mooi blog!

    • Dank voor je inbreng. Er komen nog nieuwe blogs over dit onderwerp aan wat waarin ik oa in ga op handicaps en het voordeel van gebaren. Zit nog in de oriëntatiefase daarvan.