Wie mijn blog een beetje gevolgd heeft, weet dat we samen met Liam aan gebarentaal doen als ondersteuning van de gesproken taal. We zijn er niet heel intensief mee bezig, maar toch hebben we baat bij wat we wel doen. We zagen Liam veranderen in een vrolijker jongetje met minder frustraties omdat hij ons kon ‘zeggen’ wat hij bedoelde. Zeker bij woorden die heel erg op elkaar lijken als ‘koekje’ en ’toetje’. Tijdens een cursus gebarentaal werd Chantal gewezen op een leuke en speelse manier om Liam de gebaren bij te brengen. In deze blog laat ik jullie er ook kennis mee maken, en voor degene die het al kennen is het wellicht een nieuwe kijk op het gebarenprogramma Lotte en Max.
Inhoud
Nederlands programma
Lotte en Max is in Nederland ontstaan door een initiatief van Renske Douwes Dekker. Toen zij gebarentaal met haar kinderen wilde gebruiken omdat één van haar dochters een canule heeft, kwam ze enkel materiaal voor volwassenen tegen. Ze ontwikkelde een compleet programma in de vorm van filmpjes en een boek waarbij ‘boerderijdieren’ het thema vormde. Het succes bij haar eigen kinderen en later ook bij andere, zorgde ervoor dat er in totaal acht thema’s uitgebracht werden. Voor de gebaren is gebruik gemaakt van de Nederlandse gebarentaal. Doordat de Nederlandse taal gebruikt wordt, is het makkelijker om de gebaren te leren, omdat het niet eerst vanuit het Engels vertaald hoeft te worden. Dit versneld het proces van het leren van woorden.
Thema’s
Gebaren leren is makkelijk als je de context er een beetje bij hebt. Een paar afzonderlijke woorden gaat natuurlijk wel, maar als je kort achter elkaar de woorden voor ‘cadeautje’, ’taart’ en ‘ballon’ leert, is het meteen wat feestelijker. Op de kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en op school wordt ook gewerkt in thema’s om kinderen dingen makkelijker bij te brengen. Voor gebarentaal geldt dit net zo. Lotte en Max heeft in totaal acht thema-DVD’s uitgebracht waarbinnen allerlei woorden geleerd kunnen worden.
1 Praten met je handen (Trailer)
2 Een nieuwe dag (Trailer)
3 Feest! (Trailer)
4 Naar Buiten (Trailer)
5 Boerderijdieren (Trailer)
6 Dierentuin (Trailer)
7 25 kinderliedjes (Trailer)
8 School (Trailer)
Leren door herhaling
Door de simpelheid van de poppen en de vrolijke decors is het een prettig geheel om naar te kijken, ook voor ouders. Liam, en veel andere kinderen, vragen dan ook om het nog een keer op te zetten (en nog een keer, en nog een keer…). Hoe vaak hij ook kijkt, hij krijgt er geen genoeg van. Regelmatig kijk ik met hem mee. De ene keer schuin vanachter mijn telefoon terwijl ik bloginformatie zoek, de andere keer bewust om de gebaren in mijn handen te krijgen. Het gebeurde dan ook regelmatig dat hij een woord eerder gebaarde dan dat hij het uitsprak.
Producten
In de webwinkel van Lotte en Max (en van meerdere kindergebarenwebsites) zijn verschillende producten te vinden om thuis en onderweg met de kinderen bezig te zijn met het aanleren van gebaren. De productenlijst bestond oorspronkelijk uit een boek en DVD met als thema ‘Boerderijdieren’. In het boek (dat momenteel geheel uitverkocht is) staan de woorden uitgebeeld met bewegende tekeningen. Door middel van flapjes en schuifjes worden door de karakters Lotte en Max de gebaren voorgedaan. Met kleine kinderen dit boek bekijken is een beetje ‘gevaarlijk’. Grijpgrage handjes kunnen de kartonnen schuifjes snel kapot scheuren. Het is dus handig om als ouder dit samen te doen. Voor de jongste kinderen is het ook wat moeilijker te begrijpen. De illustraties zien er prima uit en het grote formaat zorgt ervoor dat het niet snel kwijtraakt tussen de andere boeken in de kast.
De DVD’s zijn een stuk toegankelijker. De allerjongsten kunnen hier al naar kijken en dat kan ook zelfstandig. Als ouder natuurlijk even helpen om het programma aan te zetten, maar daarna kan het kind in principe zelf kijken. Het enthousiasme spat van de tolken en de poppen af. De kleurrijke decors, vrolijke muziek en de thema’s zorgen ervoor dat je ook als ouder graag meekijkt waardoor samen gebaren een stuk makkelijker gaat. Doordat je op de DVD’s de gebaren goed voorgedaan krijgt, heb je geen verwarring over hoe je een beweegpijltje in een boek moet interpreteren. Gebarentaal gaat om de stand van de handen, het gebruik van de vingers en de juiste armbewegingen. Het boek zie ik dus iets meer als een ondersteuning.
De serie posters is kortgeleden compleet gemaakt. Alle acht de thema’s hebben nu een A3 poster met daarop de belangrijkste gebaren. Elk woord wordt uitgebeeld met een tekening en daarnaast een foto van een kind dat het gebaar voordoet. Hieronder staat omschreven hoe het gebaar gedaan moet worden en dit wordt soms ondersteund met pijltjes. De posters zijn leuk om aan de deur te hangen en regelmatig te wisselen. Op de site van Lotte en Max zijn de posters enkel als complete set verkrijgbaar. Bij andere shops zijn ze nog per stuk te krijgen.
In de stijl van de posters zijn er kaartensets verkrijgbaar waarbij de gebarenkaarten aan een grote sluitbare ring zitten. Doordat je de ring kunt openen kun je zelf bepalen hoeveel kaarten je eraan wilt hangen. Ook de kaartensets doen mee met de bekende thema’s. Een kaart bevat aan de ene kant de uitleg van het gebaar met de foto van een kind en aan de andere kant het woord met een tekening. Leuk is bijvoorbeeld om de ‘boerderijdieren’-set mee te nemen naar de kinderboerderij om zo samen de gebaren in de praktijk te oefenen.
Vanuit de ervaring
Tijdens het schrijven van mijn eerste gebarenblog nam ik contact op met Lotte en Max om te vragen naar wat beeldmateriaal wat ik kon gebruiken. Enkele dagen later lag er een grote envelop in mijn brievenbus met daarin enkele artikelen zoals hierboven beschreven. We hebben als compleet gezin goed gebruik ervan gemaakt en doen dat nu nog steeds. Het boek leenden we van de bibliotheek. Helaas was het al deels kapot toen we het thuis open maakten en ging het ook iets minder heel terug. Wij bedanken Lotte en Max voor de mogelijkheid om nader kennis te maken met hun producten. Van een vriendin leenden we al regelmatig DVD’s en bij ons in de kast stond er ook al eentje, nu hebben we de rest op het verlanglijstje staan. Baby nummer twee mag er straks ook kennis mee gaan maken. Zelf hebben we nu de DVD’s ’25 kinderliedjes’ en ‘Boerderijdieren. Dat Liam goed oplet tijdens de liedjes is te merken. Dagelijks zingt hij zijn favoriete liedjes met gebaren erbij. Dat de liedjes niet altijd helemaal woordelijk kloppen en dat hij er soms drie door elkaar zingt, daar hebben we het maar niet over. De gebaren kloppen tenminste.
Favoriete gebaren
Ieder kind zal zijn favoriete gebaren hebben. Liam heeft er naar ons idee twee die hij graag gebruikt. Het gebaar voor ‘paddestoel’ gebruikt hij vaak om aan te geven dat hij het liedje van kabouter Spillebeen wilt zingen. En als wij onze vinger op de wang draaien weet hij al wat hij gaat krijgen…. een toetje. Als wij het woord gebaren, verandert zijn gezicht in een grote glimlach en horen we al: “toetje, goera!”
Leuke weetjes:
* Wie op de DVD’s goed oplet herkent de stem van Pino uit Sesamstraat. Renee Menschaar zorgt voor zowel poppenspel als stem.
* Tussen de kinderen in het publiek zitten ook de kinderen van Renske Douwes Dekker zelf
* Emily van ‘Het gebaar van de dag‘ komt in enkele fragmentjes op de DVD’s voorbij terwijl ze mee doet met de gebaren
* De mannelijke gebarentolk heet Sebastiaan Boogaard, kijkers van het NOS-journaal met gebarentolk kunnen hem herkennen.
* Op de DVD ’25 kinderliedjes’ is de vrouwelijke zangstem van Jelka van Houten, ook bekend als actrice in diverse films en theaterproducties.
goed en duidelijk beschreven