Het was ergens op de middelbare school dat ik mijn eerste telefoontje kocht. Wauw, door honderd keer op hetzelfde knopje te drukken kon ik een berichtje versturen. De eerste stapjes op een heel traag internet. De eerste computer die ik liet ontploffen met het turboknopje dat de stroomwisselaar bleek te zijn. Film kijken met een videoband in de recorder en bij cassettebandjes de tape terug rollen met een potlood. Wat zullen mijn kids me daarom uitlachen, tegenwoordig is het gewoon swipen en alles snel vinden wat je wilt. Hoe laten wij onze kinderen met media omgaan? Ook voor ons nog een zoektocht.

Swipen swipen swipen
Als je in deze dagen denkt aan mediagebruik van kinderen, roepen we al snel smartphones, tablets en internet. Niet zo gek, want denk maar eens na hoe vaak we zelf op onze telefoon kijken voor een WhatsApp-berichtje, een melding van Facebook, een inkomende mail of om een spelletje te spelen. Vanaf het moment dat Liam oud en handig genoeg was om de telefoon vast te houden, lieten we hem in bed filmpjes kijken zodat wij nog even door konden slapen. Yup, het scherm als babysitter. Mocht hij dan zomaar alles kijken en rondswipen? Nee hoor, er werd Nijntje of Woezel en Pip aangezet en er kwamen automatisch filmpjes uit dezelfde serie voorbij. Met de komst van Netflix en de bijhorende app werd dat nog makkelijker. Tegenwoordig zijn die filmpjes ingewisseld voor Lego Ninjago en andere filmpjes. Kyran roept al telkens om ‘Nijne’ of wilt met Liam meekijken met ‘Goooooo!’ Om ervoor te zorgen dat ze op de telefoon niet zomaar overal terecht komen gebruikt Chantal de screenlock-functie. Ze kunnen dan tikken wat ze willen, maar er gebeurt niets en het filmpje blijft doorspelen. Kunnen ze ook niet per ongeluk op reclames tikken of op websites terecht komen waarvan je niet wilt dat ze er kijken. De laatste paar maanden hebben we een speciale telefoon voor de kids. Bij het verlengen van een abonnement kreeg Chantal een nieuwe telefoon en kon de oude ingesteld worden voor vooral Liam. Geen kinderspelletjes meer op mama’s telefoon, maar enkel nog de apps op de ‘kinder’-mobiel.

Telekids om 07:00 uur versus nu
Ongeveer elf of twaalf moet ik zijn geweest toen ik mijn eerste televisie kreeg. Een eigen klein tv’tje waarmee ik op zaterdagochtend om 7:00 uur de live-uitzendingen van Telekids keek op mijn eigen slaapkamer. De echte Telekids, je weet wel, die met Irene Moors en Carlo Boszhard. Pure nostalgie. Veel keuze aan kinderprogramma’s was er nog niet echt. Je had te maken met vaste kinderuurtjes, totdat Cartoon Network tussen de zenders kwam te zitten. Wachten op je favoriete filmpje kon je hooguit oplossen door een videoband op te zetten, en wat later een DVD. Tenminste als het uitgebracht was. Wat was het toen makkelijk om een schermtijd in te stellen, want heel simpel, was het programma afgelopen, dan was er geen filmpje meer.
Nu is dat heel anders. Bijna elke serie is vierentwintig uur per dag op te roepen. Via je telefoon, tablet, laptop en zelfs via je eigen televisie. Elke dag ontvang je meerdere kinderzenders, zelfs ingericht op een bepaalde leeftijd. Zo is er speciale Babytv of kun je terecht bij Disney XD. Keuze, keuze, keuze. Niet alles is voor elke leeftijd geschikt. Sterker nog, per kind ligt het ook weer heel anders. Zo zie ik Liam zonder probleem naar films kijken waarvan sommige oudere kinderen op mijn opvang nog weken nachtmerries hebben. Zelf kijken we altijd eerst of we bepaalde filmpjes wel geschikt vinden om naar te kijken. Doordat we zelf met tekenfilms opgegroeid zijn, zijn we al heel wat gewend. Onze ouders hadden het wat dat betreft misschien iets moeilijker aangezien er in de jaren ’80/’90 pas een echte opmars was. Mijn ouders kenden in eerste instantie niet veel meer dan Hamelen of Oebele, de Stratemakers op zee show en Ti-Ta Tovenaar. Wat moet het voor hen lastig zijn geweest om voor ons keuzes te maken.
Als we nu onze keuze gemaakt hebben of ze ergens naar mogen kijken, kijken we eerst mee. Later laten we dat meer los, tenzij ik het filmpje zelf ook gewoon leuk vind en mee wil kijken. Yup, soms gewoon als hersenloos voer om makkelijk vermaakt te worden. In de zee van filmpjes die nu te bekijken is, zitten heel wat pareltjes. Heerlijk vind ik het als er soms ook wat volwassen humor in zit die onze kids nog niet oppikken. Als we de kids eenmaal los hebben gelaten met de filmpjes, kunnen ze deze ook afdraaien als we er niet bij zijn. We weten dan al wat er gebeurt en hoe ze daarop reageren. Herhaling zorgt in dit geval voor veiligheid. Wist je trouwens ook dat dit het geheugen van je kind traint en dat ze hiermee leren om verhaallijnen te gaan herkennen? Bij Liam merk ik dat doordat hij steeds meer details en onderlinge verhoudingen weet te vertellen van Ninjago.

Elke dag maken wij als ouders keuzes in wat te kinderen mogen zien, of de tv aan mag of dat we ze buiten laten spelen of dat de telefoon een babysit is voor een half uurtje. Nu doen we dat vooral op ons eigen gevoel. En weet je, eigenlijk is dat niet altijd eerlijk. Zelf kijken we namelijk veel op onze telefoons. Voor een berichtje, spelletje, luisterboek of om blogs te schrijven en lezen.

Media Ukkie Dagen
Deze week, 6 t/m 13 april,  zijn er de Media Ukkie Dagen. Onze kinderen weten hun weg in de digitale wereld razendsnel te vinden. Sneller dan we zelf in de gaten hebben. Dreumesen, peuters en kleuters swipen zo naar hun favoriete filmpjes en apps. Maar, mediavaardig maakt nog niet mediawijs. Dit jaar staan de Media Ukkie Dagen 2018 in het teken van mediawijsheid van jonge kinderen met het thema: ‘Dreumesen, peuters en kleuters mediawijs?’. De Media Ukkie Dagen zijn onder andere een initiatief van Mediawijzer.net. Tijdens deze week worden ouders handreikingen gegeven over hoe om te gaan met (social) media gebruik van hun kinderen.
In de komende week zal ik in dit kader meerdere blogs schrijven. Deze zullen gebaseerd zijn op eigen ervaringen en op de verschillende tips uit de Digi-ABCD en de MediaDiamant.