Met een groepje kinderen van de bso kom ik met de fiets het schoolplein oprijden. Onder de bomen staat een grote wagen met daarbij een soort van Minion. Met een enorm lange stofzuiger staat hij gericht te hengelen in een boom. Eerder had ik al wel wat lintjes gezien, maar waar die voor waren was mij nog niet verteld. De collega van man in pak vertelde me dat ze de eikenprocessierups aan het opzuigen waren. Meteen daarna laat hij me een paar nestjes zien, sommigen wel heel erg laag bij de grond. Met gepaste afstand kijk ik er naar. Waarom moet ik nu eigenlijk zo voorzichtig met deze rupsen zijn? Ik zocht het voor jullie uit.

Nachtvlinder
Thaumethopea processionea oftewel eikenprocessierups is een voorstadium van een nachtvlinder. Als rups zit het insect met vele soortgenoten in een web dat een nest genoemd wordt. Vanuit het nest gaan ze in de avond als groep op pad, vandaar de naam processie, op zoek naar voedsel. Zoals de naam al zegt is de rups vooral te vinden op eiken, hun ideale voedselbron.

Dit jaar meer overlast
Door de warmte die er momenteel is in ons landje, zijn de rupsen eerder actief als normaal. Zelfs overdag worden ze actief doordat ze op zoek gaan naar een schaduwrijke schuilplaats. Zo raken de rupsen meer verspreid dan in andere jaren. Preventieve bestrijding is dit jaar niet gelukt door de snelheid waarmee de nesten zich ontwikkeld hebben. Door de verspreiding is er nu dan ook meer kans op om in contact te komen met de eikenprocessierups.

Brandharen
De rups heeft over zijn hele lijf brandharen zitten die schadelijk zijn voor mens en dier. Dit is de reden waarom er zo gewaarschuwd wordt zodra er een nest ontdekt wordt. De brandharen veroorzaken jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen. Elk contact met de haartjes is dus af te raden. Niet alleen de haren op de rups zelf, maar ook de achtergebleven haren in de nesten of die verspreid zijn geraakt. De brandharen zijn nog zo’n 6 tot 8 jaar schadelijk.

Bestrijding
Een nest kun je niet zomaar even met de handen weghalen. Kom je een nest tegen, ligt dan direct de gemeente in zodat deze een bestrijdingsdienst kan inzetten. Nesten rondom scholen of fietspaden hebben hierin voorrang. De bestrijders van Nationale Bomenbank die bij de school aan de slag waren vertelden mij hoe ze te werk gingen. Met een grote stofzuiger wordt van afstand het nest afgezogen. Deze belandt in een grote zak die dichtgeknoopt wordt en in een afgesloten ton vervoerd. Vroeger werden de verdelgde nesten begraven in een grote kuil, alleen omdat de haartjes nog voor overlast bleven zorgen, is dit veranderd in een verbranding van de zakken met nesten.

Als je een nest vindt
Mocht je een nest vinden, dan kun je een paar dingen doen:

• Vermijden: zorg ervoor dat je niet dicht in de buurt van het nest komt. Ronddwarrelende brandharen kunnen al schadelijk zijn. Kies eventueel een andere route.
• Afblijven: Vermijdt contact en zorg ervoor dat een bestrijdingsdienst ingezet wordt. Doe dit niet zelf, een huis-tuin-en keuken stofzuiger is niet voldoende.
• Draag gesloten kleding: Bedek hals, armen en benen.
• Verwijder speelgoed: Zit het nest in de buurt van een speelplek, verwijder dan het speelgoed en spoel het af met water. Sluit zwembaden en zandbakken af.

Als je toch in contact bent gekomen
Niet helemaal goed opgelet of ongelukkigerwijs toch in contact gekomen met de haartjes van de rups? Dan zijn dit de dingen die je moet doen:

• Afspoelen: Spoel jezelf af met zo warm mogelijk water
• Niet krabben of wrijven: Krabben en wrijven zorgen ervoor dat de haartjes breken en er een stof vrij komt waar we allergisch voor zijn.
• Was kleren: Was de kleding op het liefst 60 graden.
• Insmeren: Een zachte crème met menthol of Aloë Vera kan de pijn en jeuk minder laten worden.

Gebruikte bronnen:
Nationale bomenbank
Omroep Brabant
NOS
RIVM
Fotomateriaal Papa's wereld