Als gezin naar de Efteling gaan, ondanks twee kinderen met autisme en adhd. Het attractiepark en de voorbereidingen daarop zijn een grote bron van prikkels voor de twee zonen (13 en 16 jaar) van Esther en Martin. Toch hebben ze een dagje naar het park ondernomen, maar moesten daarvoor wel flink wat voorzorgsmaatregelen treffen. Hun ‘voorpret’ begon al lang voor de dag van het uitje zelf. Esther vertelt welke voorbereidingen zij troffen voor een dagje uit met autisme en adhd.

Autisme, ADHD en hooggevoelig

Het gezin van Martin en Esther is geen ‘standaard gezin’ te noemen. Dagelijks krijgen ze te maken met allerlei uitdagingen. Moeder Esther (41 jr, hooggevoelig) vond de liefde van haar leven in Martin (44 jr, autisme & ADD). Samen kregen ze twee zonen. Thomas (13 jr) heeft autisme met daarbij kenmerken van ADHD. Daarnaast ondervind hij last van angst- en paniekstoornis en migraine waardoor hij al 2 jaar thuisblijver is. Naar school gaan is voor hem niet mogelijk. Zijn grote broer Jasper (16 jr) heeft de diagnoses autisme en ADHD.

“Hoe doen jullie dat?”

Nadat Esther foto’s plaatste op haar Instagram-account van hun gezin genietend in de Efteling, reageerden haar volgers deels vol ongeloof. Zij kennen de situatie van het gezin en vroegen zich af hoe Martin en Esther het voor elkaar hebben gekregen om deze dag voor elkaar te krijgen. Deels kwam de vraag uit nieuwsgierigheid hoe zij zelf een dag konden plannen met hun eigen kind(eren). Een greep uit de vragen die Esther onder de foto’s en in haar inbox kreeg: “Naar de Efteling? Kan dat wel met Thomas? Kunnen jullie die prikkels wel aan dan? Hebben jullie medicatie? Waarom zit Thomas in een rolstoel? Wauw, wat knap dat dit kan! Wat fijn dat dit lukte! Hoe kan dit? Waarom lukt dit wel?” Om al deze vragen in één keer goed te beantwoorden besloot Esther er een compleet verhaal van te maken: Autisme en een dag weg (Efteling nog wel!). Hoe?!

Alles draait om een goede voorbereiding

In het gezin van Martin en Esther draait het grotendeels allemaal om voorbereiding. Vooraf zoveel mogelijk prikkels vermijden en onzekerheden uitsluiten. Voorbereidingen voor een dagje uit bestaan bij hun niet enkel uit het smeren van een paar boterhammen, een volle tank en op tijd de entreekaartjes bestellen. Nee, er komt nog veel meer bij kijken.

Het juiste moment voor een dagje Efteling plannen

Ten eerste: voorbereiding. We zijn expres doordeweeks gegaan, want dan is het veel rustiger dan in het weekend. Ook kijken we naar de planning van de hele week: de dagen ervoor en erna geen hulpverleners, artsen of wat dan ook. Dat kost teveel energie. En geen school, dus plannen in een bufferweek van Jasper (Thomas gaat niet naar school). We houden rekening met de dagen erna, zodat we niet verrast zijn door paniekaanvallen, boze buien, slecht slapen en niet kunnen leren.

Rolstoel reserveren

De Efteling biedt haar gasten een heleboel faciliteiten om de dag zo aangenaam mogelijk te maken voor iedereen. Bij de garderobe is er de kinderwagen- en rolstoelverhuur. Gezien het (ruim) beperkte aantal beschikbare rolstoelen, is het slim om er vooraf een op naam te reserveren. Op de website van de Efteling kun je precies zijn welke attracties rolstoelvriendelijk zijn.
De rolstoel hadden we ook vooraf gereserveerd. Thomas zit altijd in een rolstoel als we ergens zijn. Om dezelfde redenen als hierboven: hij kan prima lopen, maar het.kost.zooo.veel.energie. Tussendoor kan hij ontspannen, koptelefoon opdoen, zich afsluiten van alles om hem heen. Elk stukje rijden is ontspanning voor hem. Heel belangrijk! Daarnaast ook fijn voor zijn lijf (orthopedische schoenen nodig, hypermobiel en zo).

Een tas vol hulpmiddelen

Dat is ook zoiets, er gaat van alles extra mee. Extra hulpmiddelen voor kind met adhd en/of autisme. Hulpmiddelen zoals een drukvest (Thomas), bijtkettingen, (friemel)speeltjes, spelletje, koptelefoon, oordoppen (van die concert dingen die achtergrondruis wegfiltert), de autipas, flesjes water, zakdoekjes en medicijnen. Vroeger ook nog een knuffel (niet de lievelings! Die wacht thuis op je). En bepaalde snoepjes kunnen net de spanning even wegnemen, of chips weer wat pit geven.

Extra medicijnen innemen, of niet?

De medicatievraag kreeg ik ook. Dat is een heel ander verhaal. Er is van alles geprobeerd, opgebouwd, afgebouwd, gestopt. Vrijwel alles heeft teveel vervelende bijwerkingen. Hier en daar zijn er dagelijkse medicijnen, maar er is niets speciaals ingenomen voor deze dag. Wél gaat er altijd een tasje mee die ieder zelf bij zich houdt: voor allergieën, astma, migraine, misselijkheid, dat soort dingen. En voor de zekerheid iets tegen prikkels, maar de rebound (uitwerking) daarvan vinden ze nogal naar. Dus niet ingenomen.

Maatregelen tijdens het dagje Efteling zelf

Zodra alle voorbereidingen getroffen zijn voor een dagje rondwandelen en attracties doen, is het tijd voor een hele dag plezier voor het hele gezin. Doordat het verloop van de dag en de prikkels die je binnenkrijgt nooit te voorspellen zijn, daarvoor zijn er teveel externe factoren aanwezig, is het tijdens een Efteling-bezoek constant schakelen en het lezen van ieders gevoelens.

Genoeg rusten en eten

We rusten VEEL. Liefst buiten. Geen binnenplek, want weer: teveel prikkels. Als het soms toch binnen is, gaat de koptelefoon op, soms ook een muts. Weg met die prikkels. Ook zoeken we achterafplekjes, waar weinig mensen langs lopen, zo in een hoekje verder weg. Eten en drinken nemen we mee zodat je weet wat je kunt eten. iets kopen is bonus. Oh, en het gevoel van honger en dorst is amper aanwezig, zéker op een dag als deze. Wij ouders moeten dit volledig reguleren. Gelukkig kent de Efteling veel plekken om je even terug te trekken, zelfs als het park bomvol is. Zo is een rondvaart in de Gondoletta een goede plek om te picknicken terwijl je ongeveer 20 minuutjes op het water dobbert. Heb je echt even afzondering nodig, dan is er in Ruigrijk een speciale rustruimte waarvoor je een sleutel kunt ophalen.

Geen strikte planning maken

Voor veel gezinnen begint de voorpret van een dagje Efteling al zodra er met een plattegrond thuis routes uitgestippeld worden. Welke attractie moet als eerst en hoe kom je daar zo snel mogelijk. Soms worden er zelfs strakke schema’s gemaakt om ze efficiënt mogelijk door het park te gaan waardoor er zoveel mogelijk gedaan kan worden. Voor Esther, Martin, Jasper en Thomas werkt dit absoluut niet:
We kijken welke attracties open zijn en welke we het liefste doen. Wij maken géén route met volgorde, want je weet gewoon niet hoe het gaat. Als je hoofdpijn hebt en er nou net een achtbaan op de planning staat, wat dan? We luisteren naar elkaar en naar ons lijf. Als iemand zegt dat ‘ie er klaar mee is, dan is het meestal mogelijk om nog één attractie te doen, en dan naar huis. En anders niet, dan gaan we meteen. Niemand heeft er iets aan als iemand over z’n grenzen is gegaan, ook al kon je zelf nog wel even door…

Samenstelling en afleiding

We wisselen aandacht af, wie gaat met wie, welke samenstelling is nu handig, waar wacht de ander, wat doe je in die tijd. Vooraf altijd wat filmpjes laten downloaden, net als een spelletje dat zonder bundel werkt. Want wat nou als de wifi slecht is op precies die plek. Een kaartspel of iets met pen en papier is ook altijd handig om in je tas te hebben.

Vermoeid en vol prikkels terug naar huis

Even lekker nagenieten van alle indrukken is niet vanzelfsprekend. Bij Esther en Martin geen gillende kinderen op de achterbank die najoelen over die ene looping in de achtbaan of over het schrikeffect bij Sneeuwwitje. Als iedereen in de auto zit, wordt er amper nagepraat. Iedereen roept wel even hoe tof deze dag wel niet was, en wij geven complimenten. Daarna gaan ze allemaal in hun eigen wereld. En dat mag, lekker laten. Koptelefoon, telefoontje, muziek, slapen, whatever. Martin rijdt ons wel veilig naar huis. Wij kletsen overigens wel samen hoor, haha. De dag nog eens passeren en vooral ook, wat doen we als we thuis zijn. Wij bepalen dan hoe het verder gaat.

Vermoeid weer thuis

Eenmaal thuis liggen de verzwaringsdekens klaar. We hebben er meerdere, eentje wacht op de bank, de anderen op bed. Zodra we de deur binnenstappen is het even je tas, jas en schoenen weg en zoek rust.

Een paar dagen nawerkingen van een dagje Efteling

Vervolgens wordt er, vanwege de volle koppies, amper geslapen. Zet je de volgende dag schrap voor een dag vol vermoeidheid, korte lontjes, geen puf om te leren, paniekaanvallen en spanning. Weten wij al jaren, dus: makkelijk eten, aanrommelen, niets verwachten, geen druk erop en hopelijk op tijd naar bed. Vooraf even in bad kan helpen. Nou, en dat nog een aantal dagen en dan doen we het weer een beetje.

We hebben het er allemaal voor over

Maar wat was het leuk! Dit hebben wij er voor over. Soms houden we de jongens extra thuis. Want weet je? School is dan wel heel belangrijk, maar samen dingen doen, de banden aanhalen van het gezin, samen lachen en spannende dingen doen zijn net zo belangrijk. Dan maar een dagje minder leren. Dit kostte ontzettend veel, maar, het bracht óók heel veel. En dat is ons nóg meer waard. Ik zie nooit op tegen dit soort dagen, zolang je maar met alles rekening houdt en weinig verwachtingen hebt. Dan komt het echt weer goed.

Over het ontstaan van deze blog

Deze blog is een samenwerking tussen Esther en Papa’s wereld. Esther plaatste haar verhaal eerder op haar social media en in overleg is dit redactioneel aangepast. De reden om haar verhaal nog verder te verspreiden: “Al is er maar 1 iemand mee geholpen, denk ik dan. Ik ben van de positieve kijk op de dingen die wél kunnen.” Alle gezinsleden gingen akkoord met het plaatsen van de tekst en de bijhorende foto.
* Schuingedrukte teksten zijn geschreven door Esther.

---